RAW mı, JPEG mi? Fotoğrafçıların birçoğu bu soruya “Tabi ki RAW” cevabını verir. Peki neden RAW? RAW’ın JPEG’den farkı ne? Bu yazımda RAW ve JPEG ne demek ve iki form arasında ne gibi farklılıklar var bundan bahsedeceğim. Sonuç olarak da bu karşılaştırmaya göre hangisi daha üstün, yani hangisini kullanmalıyız, buna karar vermenize yönelik düşüncelerimi aktaracağım.
Ama öncelikle, bir görüntünün, ekrana düşürülmesi ve bu görüntünün kayıt sürecinden bahsetmek istiyorum.
Fotoğraflamak istediğimiz objeden yansıyan ışınlar, lensimizin merceğinden geçerek, önce aynaya, daha sonra da pentaprizmadan, vizörümüze yani gözümüze gelir. Bu esnada normalde mercekten ters olarak aynaya düşen görüntü, pentaprizma sayesinde düz hale gelir ve biz görüntüyü düz görürüz.
Biz deklanşöre bastığımızda, ayna kalkarak, ışığın perdeye gelmesine, perde yani shutter veya obtüratör de, belirlediğimiz enstantane süresi boyunca açık kalarak, bu ışınların, sensöre düşmesine izin verir.
Bundan sonra, hangi piksele, hangi renkte ve ne kadar yoğunlukta ışık geldiği, pozlama süresi gibi özellikler sensörde işlenerek, sinyaller halinde görüntü işleme motoruna aktarılır. İşte bu noktadan sonra RAW ve JPEG dosyalarının yolları ayrılır.
Görüntü işleme motoru gelen sinyalleri dijital veriler halinde RAW olarak hazırlar ve hafıza kartına gönderir. Ya da bu dijital verileri parlaklık ve kontrast ayarı, beyaz dengesi gibi bazı işlemlere tabi tutarak, sıkıştırır ve JPEG olarak kaydedilmesini sağlar.
JPEG nedir?
JPEG veya JPG “Birleşik Fotoğraf Uzmanları Grubu” tarafından geliştirilen ve bu grubun ingilizce isminin (Joint Photographic Experts Group) baş harfleri ile adlandırılan, bir sayısal görüntü kodlama biçimidir.
Birçok görüntü formatına göre daha ufak bir boyuta sahiptir. Daha düşük boyutlu olmasının sebebi dosya içerisinde tekrar eden yerleri bulup kaldırarak dosyayı sıkıştırmasıdır. Tabi bu sıkıştırma esnasında, sıkıştırma oranı kadar veri kaybına da sebep olur.
Peki RAW nedir?
Raw kelimesi, İngilizce’de ham, çiğ anlamına gelmektedir. Fotoğrafçılıkta da aslında tam olarak bu anlama gelir. RAW dosyası, bir format değildir. İşlenmemiş ham verilerin taşındığı çeşitli dosya formatlarının genel adıdır. Firmalara göre farklı isimlerde formatları görebiliriz. Örneğin; Nikon makinelerde yaratılan RAW dosyaları NEF olarak adlandırılırken, Canon makinelerde CR2 olarak kaydedilir.
JPEG ve RAW arasında, yukarıdaki tanımlardan da çıkarabileceğiniz bazı farklılıklar vardır. Bu farklılıklar kullanım alanına göre değerlendirilebilir. “Hangisini kullanmalıyım?” sorusunun cevabı bu bilgiler ışığında size aittir.
Boyut ve Maliyet
RAW dosyaları, aynı fotoğrafın JPEG formatına göre 4-5 kat daha büyük boyuta sahiptir. Bu nedenle daha büyük boyutlu dosya daha fazla depolama alanına bu da biraz daha maliyete sebep olmaktadır. JPG dosyalar sıkıştırılmış halde depolandığı için maliyet konusunda size daha az yük olacaktır.
Veri Kaybı
Fotoğraf makinelerimiz, görüntüyü JPEG olarak kaydederken, %60-80 oranında bir sıkıştırma uygular. Ancak bu sıkıştırma esnasında renk, görüntü ve doku kaybına neden olur.
RAW dosyalar ise, görüntüyü ham hali ile kaydettiği için herhangi bir veri kaybı yaşamaz.
Renk Aralığı
JPEG dosyalar 8 bitlik bir renk aralığına sahiptir. Buna göre, Kırmızı-Yeşil-Mavi renklerin her biri 2 üzeri 8, yani 256 adet farklı tona sahiptir. Üç rengin kesişimi toplamda 16 milyon farklı renk oluşabilir.
RAW dosyalar ise 12-14-16 bit derinliğe sahip olabilir. 12 bitlik bir RAW dosyası 68.7 milyar, 14 bit lik bir dosya 4.4 trilyon renkten oluşan bir spectruma sahiptir. 12 bit lik bir RAW dosyası bile, 8 bit lik bir JPEG dosyasına göre 4000 kat daha fazla renk aralığı sunar.
Düzenleme İmkanı
JPEG dosyalarına bazı temel düzeltme işlemleri henüz kayıt yapılırken uygulanmış olur. ve Paylışıma ya da baskıya hazır halde kaydedilir. Sonraki düzeltme işlemlerinde veri kaybı yaşar.
RAW dosyalar ise, ham olarak kaydedilir ve baskıya ya da paylaşıma göndermeden önce mutlaka düzenleme ihtiyacı duyar. Ancak, kullandığınız programın da izin verdiği ölçüde maksimum düzenleme imkanı verir.
Ayrıca şekil bozulması (Distortion), renksel bozulma (Chromatic Aberration) gibi konular RAW dosyalarda kolaylıkla düzeltilebilir. Düzenleme konusu ile ilgili olarak “Lightroom Classic” yazı serisini inceleyebilirsiniz.
Dinamik Aralık ve Beyaz Ayarı
Makinelerimizin otomatik beyaz ayarı ile çekim yaptığımızda, JPEG dosyalar sadece o ana ilişkin beyaz ayarını kaydeder. Ancak RAW dosyaları, bulutlu, güneşli, flaş gibi birçok beyaz ayarına göre de verileri saklar.
Ayrıca RAW dosyalar, düşük pozlanmış ve aşırı pozlanmış görüntüler için, ya da bir görüntüdeki karanlık veya fazla ışığa maruz kalmış parçaları kurtarmak için sorunsuzca kullanılabilir. JPEG lerde bu düzeltme uygulandığında doku ve görüntü kaybı yaşanır.
Dosya Güvenliği ve Sahiplik
Bir RAW dosyası fotoğrafı çekilen sahnenin sensöre aktarıldığı andan itibaren tüm bilgileri içerir. Ve hiçbir surette silinemez. Bu anlamda, RAW dosyası fotoğrafımızın dijital negatifidir. Yaptığınız değişiklikler istediğiniz zaman iptal edilebilir ve orjinal haline getirilebilir. Ancak JPEG dosyalarda bu durum söz konusu değildir.
Buna bağlı olarak, RAW dosyaları, söz konusu fotoğrafın size ait olduğunun kanıtıdır. Bir nevi fotoğrafınızın tapusudur.
RAW ve JPEG dosyalarını karşılaştırarak, hangisinin daha kullanışlı olduğuna dair bir sonuca ulaşmanız için sizlere bazı kriterler sundum. Bu noktadan sonra RAW mı yoksa JPEG’mi, ya da RAW+JPEG’mi kullanacağınıza karar vermek size ait. Ancak bana göre JPEG formatı, fotoğrafınız için son aşama olmalıdır. yani fotoğraflarınızı RAW olarak çekip, RAW olarak depolayıp, RAW olarak düzenlemeniz ve son işlem olarak JPEG formatında kaydedip, ister sosyal medyada paylaşabilir isterseniz baskıya gönderebilirsiniz.
Bu yazıda bahsettiğim konuları ayrıca “Fotoğraf Ülkesi” YouTube kanalımdaki videomda da izleyebilirsiniz.
Işığınız bol olsun, fotoğrafla kalın!