Zaman ve hatta para ayırarak çektiğiniz, sonra da çekim süresinden fazla zaman harcayarak düzenlemeye çalıştığınız fotoğraflarınızı, sanal ortamda ne kadar koruyabiliyorsunuz? Bu yazımızda, metadata bilgilerini kullanarak bilgisayarınızdaki fotoğraflara hızlıca ulaşmayı ve onları dijital ortamda koruma altına almak için metadata bilgilerine telif hakkı eklemeyi inceleyeceğiz.
Metadata Paneli
Fotoğraflarınızı Lightroom’a aktardıktan sonra, Library modülü üzerinden bir küçük resme tıklayıp, sağ taraftaki panellerden metadata paneli açabiliriz. Burada, seçtiğiniz fotoğrafa ait tüm verileri görebilirsiniz. Dosya ismi, çekildiği tarih, makine bilgisi, boyut ve EXIF bilgileri gibi, çekim aşamasında fotoğrafınıza işlenen tüm veriler bu panelde listelenmektedir. Bazı satırlarının sağ tarafında küçük bir ok işareti mevcuttur. Bu oklardan birine tıkladığınız takdirde, aynı veriye sahip tüm fotoğraflar açılacaktır. Örneğin ISO satırının yanındaki ok işaretine tıkladığınızda, seçtiğiniz fotoğrafla aynı ISO değerine sahip fotoğrafları görebilirsiniz.
Buradaki metadata bilgilerinde, EXIF bilgileri, makine ve lense ilişkin veriler gibi bazı satırlar değiştirilemez. Ancak, bazı satırlar boş bırakılmış durumdadır. Mesela, eğer makinenizin özellikleri içinde yoksa, fotoğrafınızın nerede çekildiğine ilişkin koordinat bilgileri otomatik olarak, buradaki “GPS” satırına eklenmez. Fotoğrafı çektiğiniz yeri, herhangi bir harita uygulamasında işaretleyerek, koordinat bilgisini bu satıra ekleyebilirsiniz. Böylelikle Map modülünde fotoğraflarınızı çekildikleri yere göre sınıflandırabilirsiniz.
Telif Hakkı bilgisi ekleme
Bunun dışında, yazının başlığında da belirttiğim gibi, telif hakkı bilgisini de bu bölümde ekliyoruz. Normal olarak, metadata bilgilerinde, fotoğrafı kimin çektiği ile ilgili bir veri işlenmez. Bunun için “copyright” sekmesinden isminizi ekleyebilir ve böylelikle fotoğrafınızı sanal ortamda da koruyabilirsiniz. Copyright sekmesinde, “©Emrah Ülke, Tüm hakları saklıdır.” benzeri bir metin ekleyerek, fotoğraflarınıza telif hakkı eklemiş olursunuz. Hatta bunun yanı sıra, sol üstte bulunan “Default” seçeneğini tıklayıp, bunun yerine “IPTC” (International Press Telecommunication Consey – Uluslararası Basın Telekomünikasyon Konseyi) başlığını seçtiğimizde, metadata listesinin değiştiğini görebilirsiniz. Bu listede bulunan iletişim bilgilerini de güncellediğiniz takdirde, daha sonra fotoğraf sahibi ile iletişim kurmak isteyenler, bu bilgiler sayesinde doğrudan size ulaşabilir.
Bu bilgileri tek tek eklemek uzun süreceği için, tüm fotoğraflarınıza ortak olarak ekleyebileceğiniz, telif hakkı ve iletişim bilgileri gibi bazı temel verileri, “Preset” olarak kaydedip, daha sonra ister fotoğraflarınızı Lightroom’a aktarma esnasında, isterseniz daha sonra tek tek veya çoklu seçim yaparak fotoğraflarınıza kolaylıkla işleyebilirsiniz. Bunun için metadata panelinin en üstündeki açılır menüde “Edit Preset” seçeniğine tıklayıp, açılan pencereye, temel verilerimizi işleyip, bir isim vererek kaydediyoruz. Daha sonra veriyi ekleyeceğimiz fotoğrafı seçip, panel üzerinde “Preset : None” olan yeri, kaydettiğimiz isimle değiştiriyoruz.
“Import” esnasında da, “Apply during import” seçeneği altında bulunan “metadata” satırında kaydettiğimiz preset ayarlarını seçtiğiniz takdirde, fotoğraflarınızı Lightroom’a aktarırken temel verileri yüklemiş olarak bu işlemi tamamlayabilirsiniz. (LIGHTROOM LIBRARY MODÜLÜ VE LIGHTROOMA FOTOĞRAF YÜKLEME)
Library Filtresi – Metadata ile fotoğrafları sınıflandırma
Library modülünde, grid görünümünde iken, en üstteki filtre panelini aktif hale getirebilirsiniz. Bu pencereyi açtığınızda, otomatik olarak 4 sütun halinde filtre seçenekleri karşımıza çıkar. Bu sütunları 8’e kadar çıkarabilirsiniz. Bunun için, herhangi bir sütunun sağ üstündeki ok işaretine tıklayarak “add column” yani sütun ekle diyerek sütunları arttırabilirsiniz. Bundan sonra da, her sütunun sol üstünde yazan filtre kriterine tıkladığınızda açılan listeden istediğiniz kriteri seçebilirsiniz.
Kriteri seçtikten sonra, ilgili sütunda, açtığınız kritere göre fotoğraflarınızın otomatik olarak ayrıştırıldığını görebilirsiniz. Bundan sonra size sadece aradığınız özelliği seçmek kalıyor. Bunları ister tek tek, isterseniz de çoklu seçim yaparak kullanabilir, böylelikle istediğiniz kriterlere sahip fotoğraflarınızı kolaylıkla bulabilirsiniz.
Örneğin, ISO 100-400 arasında ve 18-30 mm odak uzaklığı ile ile çekilmiş fotoğrafları bulmak isterseniz, öncelikle bu kriterlerden hangisi daha soldaysa ondan başlayarak, bahsedilen aralıktaki değerleri seçtiğinizde, Lightroom sizin adınıza fotoğraflarınızı filtreleyip, grid görünümünde listeleme yapacaktır. Bu kriterleri istediğiniz gibi belirleyebilir, bir defada birkaçını birden kullanabilirsiniz.
Aslında buradaki işlemler, “smart collectıon” (akıllı koleksiyon) seçeneğinin çalışma mantığı ile aynıdır. Soldaki “Collections” panelinden, “Create Smart Collectıon” öğesine tıklayıp, açılan pencerede benzer kriterleri girdiğinizde, Lightroom otomatik olarak kriterlere uyan dosyalarınızı filtreleyip koleksiyon haline getirip, size sunabilir. Bu konuyla ilgili “LIGHTROOM’DA AKILLI KOLEKSİYON | Smart Collection ve Library Filtreleri” videomu da izleyebilirsiniz.
Lightroom`un diğer modülleri ile ilgili kısaca bilgi almak için “Lightroom Arayüzünü Tanıyalım” yazımı inceleyebilir, yukarıda bahsettiğim konuları Fotoğraf Ülkesi YouTube kanalımdaki FOTOĞRAFLARINIZA SAHİP ÇIKIN | Lightroom Metadata Paneli ve Telif Ekleme adlı videomda da izleyebilirsiniz.
Hoşça kalın, fotoğrafla kalın!