Fotoğrafta Üçler ya da 1/3 Kuralı
Fotoğrafta Hareket Boşluğu ve Bakış Boşluğu konumuza geçmeden önce, bu kavramların birlikte kullanıldığı Üçler Kuralından kısaca söz etmezsek olmaz. Üçler Kuralı, diğer bir adlandırmayla 1/3 Kuralının, fotoğrafımıza dinamizm katmak ve istenen etkiyi artırmak için kullanıldığını “Fotoğrafta Altın Oran ve Üçler Kuralı” yazımda ayrıntılı olarak anlatmaya çalıştım.
İlgili yazıda da bahsettiğim gibi, burada önemli olan, fotoğrafta ilgi merkezi olarak belirlediğimiz kişiyi, objeyi ya da konuyu oluşturduğumuz hayali çizgilerin kesişimi ile oluşan 4 Altın Nokta’dan birine yerleştirmektir.
Bu yerleştirmeyi yaparken dikkat etmemiz gereken kurallardan bir diğeri ve bence en önemlisi “Hareket ve/veya Bakış Boşluğu”nu doğru kullanmaktır.
Hareket ve Bakış Boşluğu
Hareket ve Bakış Boşluğu kuralı, fotoğraftaki kişi veya objenin bakış/duruş yönünün ya da hareket eden bir canlı veya cismin hareket ettiği istikametin boş bırakılması anlamını içermektedir.
Genel olarak; Üçler Kuralına göre, fotoğrafın 2/3’ünün hareket boşluğunda, 1/3’ünün cismin veya canlının arkasında bırakılması tercih edilir.
1. Hareket Boşluğu
Fotoğrafımızda hareket halinde olan bir cisim veya bir canlı varsa ve biz bu öğe fotoğrafımızın ilgi merkezi olarak belirlemişsek, kadrajımızı ayarlarken, bu öğenin hareket alanında daha fazla boşluk bırakılması, arkasında daha az boşluk bırakılması gerekmektedir.
Örnek fotoğrafı inceleyelim: Bize yakın ve fotoğrafın sağında bulunan modelimiz, yakından uzağa, sağ alttan sol yukarı doğru yürümektedir. Bundan dolayı, bu modeli sağdaki dikey çizgiye yerleştirmek suretiyle, 2/3`lük boşluğu modelin ön tarafında yani fotoğrafın sol tarafında bırakarak hareket boşluğunu kullanmış oluyoruz. Uzaktaki modelimiz de, sol yukarıdan sağ alta doğru hareket ettiği için, modelimizi hem soldaki çizgiye, hem de üstteki çizgiye yerleştirerek, ikinci modelimiz için söz konusu boşluğu kullanabiliyoruz. Burada “Altın Noktaları” da aktif kullanarak, etkiyi daha yukarı çıkarabiliyoruz.
2. Bakış Boşluğu
Aynı şekilde, fotoğrafımızın ilgi merkezinde duran bir cisim veya bir canlı varsa, kadrajımızı ayarlarken, ilgi merkezimizdeki objenin bakış veya duruş yönünde daha fazla boşluk bırakılması gerekmektedir.
Örnek fotoğrafı inceleyelim: Modelimizin, bakış yönü sol aşağı doğru olduğunu görmekteyiz. Kendisini kadajımızın sağ tarafında, ilgi merkezi olan gözlerini de sağ üstteki Altın Noktaya yerleştirerek, gereken bakış boşluğunu sağlayabiliyoruz. Ayrıca modelimizin elinde tuttuğu lavanta buketinin de sağ alttaki Altın Noktaya yerleştirilmesi ifadeyi güçlendirmiş durumda.
Aşağıdaki fotoğrafları da inceleyebilirsiniz:
“Kurallar çiğnenmek için vardır” kabulünden yola çıkarak, fotoğrafımızda istenen etkiyi yaratmak için bu kuralı kullanmadığımız durumlar olacaktır. Aşağıdaki örnekte göreceğiniz üzere, yüzücünün hareketi soldan sağa doğru olduğu için, hareket boşluğu kuralına göre, soldaki fotoğrafın kadrajı doğru. Ancak bu kadraj, yüzücünün dolayısıyla fotoğrafın bütünlüğünü bozduğu için, kadrajımızı sağdaki fotoğrafta olduğu şekilde ayarlamak daha iyi bir tercih olacaktır.
Hareket Boşluğu ve Bakış Boşluğu fotoğrafımıza bir rahatlık, izleyiciye hareket hissi ve ferahlık etkisi veren önemli bir detaydır. Hareket/Bakış Boşluğunun beraber kullanıldığı “Altın Oran ve Üçler Kuralı” yazımı da incelemenizi tavsiye ederim.
Ayrıca, Fotoğrafta Altın Oran’ın kullanılmasına ilişkin olarak Apogee Photo sitesindeki “How To Use the Golden Ratio To Improve Your Photography” isimli makaleyi de inceleyebilirsiniz.
Işığınız bol olsun, fotoğrafla kalın!
